Lịch sử phát triển của mô hình Aquaponics

Aquaponics đang nổi lên như một hình thức canh tác nông nghiệp khá bền vững. Vậy aquaponics xuất hiện từ bao giờ chúng ta cùng tìm hiểu về lịch sử phát triển của nó nhé.

Ý tưởng kết hợp cá và rau vào một hệ thống sản xuất không phải là mới. Tiền lệ cổ xưa của việc nuôi trồng thủy sản tích hợp là hệ thống chinampas của Mexico và hệ thống ruộng lúa tích hợp trên khắp các vùng của châu Á.

Vậy làm thế nào mà từ hệ thống cổ xưa tiến đến hệ thống Aquaponics ngay trong nhà bạn như ngày nay ?

Aquaponics là một thuật ngữ được đưa ra vào những năm 1970, nhưng thực tế nó có nguồn gốc từ xa xưa vậy nên có một số tranh luận về sự xuất hiện đầu tiên của nó.

• Người Maya sử dụng mô hình kiểu aquaponics đầu tiền ở những vùng đất thấp, tiếp đó là người Aztec với việc trồng cây trên bè trong mặt hồ trong khoảng thế kỷ 15 16 trước công nguyên.
• Người Aztec trồng trọt ở những dải đất nổi tự nhiên hoặc nhân tạo giữa các hồ nước . Thực vật sẽ được nuôi bằng bùn và nước từ các kênh. Hệ thống của người Aztec được người Mexico còn áp dụng đến ngày nay gọi là Chinampa.

• Ví dụ sớm nhất của một nhánh canh tác tựa aquaponics có thể được tìm thấy ở Việt Nam, Nam Trung Quốc, Thái Lan và Indonesia, nơi người ta nuôi cá tôm trên ruộng lúa. Đây là một hình thức tiến sát đến hệ thống aquaponics từ rất sớm.
• Nhiều quốc gia Đông Á khác cũng áp dụng phương pháp canh tác trên ruộng lúa này và mở rộng ra với các loại thủy sản khác như chạch, lươn đầm lầy, cá chép, ốc …
• Người Trung Quốc cổ đại sử dụng một hệ thống nuôi trồng thủy sản tích hợp trong đó cá vây, cá da trơn, vịt và thực vật cùng tồn tại trong một mối quan hệ cộng sinh.
  • Những con vịt được nhốt trong lồng trên các ao nuôi cá và cá vây đã xử lý chất thải từ vịt. Ở một cái ao thấp hơn, cá da trơn sống bằng chất thải đã chảy ra từ ao cá vây.
  • Ở dưới cùng của hệ thống, nước từ các ao nuôi cá da trơn được sử dụng để tưới cho cây lúa và rau.

Sự phát triển của aquaponics hiện đại:

• Trong bối cảnh hiện đại, Aquaponics nổi lên từ ngành nuôi trồng thủy sản khi những người nuôi cá tìm hiểu về phương pháp nuôi cá cố gắng giảm sự phụ thuộc vào đất, nước và các tài nguyên khác.T

• • Theo truyền thống, cá được nuôi trong các ao hồ , hoặc trong những chiếc lồng ngoài khơi, nhưng trong 35 năm qua, nhiều tiến bộ vượt bậc trong ngày thủy sản đã được thực hiện điển hình là hệ thống nuôi trồng thủy sản tuần hoàn còn được gọi là RAS.
  • Ưu điểm của RAS là cá có thể được thả với mật độ dày do đó chỉ sử dụng một phần nước và không gian để nuôi cùng một lượng cá như hệ thống ao hoặc lưới.
  • Nhược điểm (khá lớn) là lượng chất thải lớn được tích tụ trong thời gian ngắn, lượng lớn kháng sinh cần thiết để giữ cho cá khỏe mạnh, cả hai đều tác động đến phần còn lại của sinh quyển – cả trong hệ thống RAS và cả hệ thống lồng lưới trên sông .
• Thuật ngữ aquaponics thường được sử dụng cho các sản phẩm của Viện Alchemy và các tác phẩm của Tiến sĩ Mark McMurtry tại Đại học bang North Carolina.

  

  Năm 1969, John và Nancy Todd và William McLarney thành lập Viện New Alchemy. Những nỗ lưc đỉnh cao của mình họ đã xây dựng thành công nguyên mẫu Bioshelter nhà kính sử dụng năng lượng mặt trời đặt tên là “Ark”.

  Ark sử dụng năng lượng mặt trời được thiết kế là nơi trú ẩn và cung cấp như cầu cá rau quanh năm cho một gia đình bốn người

• Đồng thời vào những năm 1970, nghiên cứu sử dụng thực vật làm bộ lọc tự nhiên trong các hệ thống trang trại cá đã bắt đầu, đáng chú ý nhất là nghiên cứu của Tiến sĩ James Rakocy tại Đại học Quần đảo Virgin. Đến năm 1997, Rakocy và các đồng nghiệp đã phát triển việc sử dụng mô hình DWC canh tác nước sâu thủy canh trong một hệ thống aquaponics quy mô lớn.
• Trong khi đó, vào giữa năm 1980, Mark McMurtry và Giáo sư Doug Sanders đã tạo ra hệ thống aquaponic khép kín đầu tiên được biết đến.Trong hệ thống này, nước thải từ bể cá được sử dụng để tưới cho cà chua và dưa chuột trong các luống cát cũng có chức năng lọc sinh học. Khi nước rút ra từ các luống cát, nó được tuần hoàn trở lại vào bể cá.Nghiên cứu và phát hiện của McMurtry đã xác nhận nền tàng khoa học cho hệ thống Aquaponics. Aquaponics chính thức hoạt động được dựa trên nền tảng nghiên cứu khoa học

• Sự phát triển của Aquaponics cùng với ưu điểm của nó khiến cho FAO(Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên Hiệp Quốc) quan tâm nghiên cứu. 2014 FAO xuất bản cuốn sách Small-scale aquaponic food production  với hơn 260 trang, chia làm 9 chương với thông tin khá tổng quát về Aquaponic.

Ví dụ về aquaponics quy mô thương mại

• Cơ sở aquaponics thương mại quy mô lớn đầu tiên, Bioshelters ở Amherst, MA, được thành lập vào giữa những năm 1980, và nó vẫn còn hoạt động cho đến ngày nay.

• Sau đó, vào đầu những năm 1990, nông dân Missouri Tom và Paula Speraneo đã giới thiệu khái niệm Bioponics của họ. Họ trồng các loại thảo mộc và rau ở những khay sỏi gọi là grow beds với chu kỳ dâng ngập xả cạn của nước giàu dinh dưỡng được bơm từ một bể chứa 2200 lít trong đó họ nuôi cá rô phi

• • Theo truyền thống, cá được nuôi trong các ao hồ , hoặc trong những chiếc lồng ngoài khơi, nhưng trong 35 năm qua, nhiều tiến bộ vượt bậc trong ngày thủy sản đã được thực hiện điển hình là hệ thống nuôi trồng thủy sản tuần hoàn còn được gọi là RAS.
  • Mặc dù các lớp trồng sỏi đã được sử dụng trong nhiều thập kỷ bởi những người trồng thủy canh, Speraneos là người đầu tiên sử dụng chúng hiệu quả trong Aquaponics. Trước đó cát là vật liệu chính được sử dụng trong các hệ thống aquaponcs. Hệ thống của họ rất thiết thực và hiệu quả và đã được nhân đôi rộng rãi.
  • Aquaponics quy mô gia đình có nguồn gốc từ Speraneos – họ đã viết tài liệu hướng dẫn và nó trở thành bàn đạp cho nhiều hệ thống dựa aquaponics tại nhà trên toàn thế giới.
• Trong khi đó, Canada đã chứng kiến ​​sự gia tăng các thiết lập aquaponics trong suốt những năm 1990, chủ yếu là các cơ sở thương mại nâng cao các loại cây trồng có giá trị cao như cá hồi và rau diếp.
• …

Tổng kết:

Aquaponics là phương pháp canh tác mới phát triển mạnh thời gian gần đây nhưng lại có lịch sử từ các nền văn minh cổ đại . Có thể nói Aquaponics xuyên suốt lịch sử loài người. Với những ưu điểm của mình Aquaponics được đặt mục tiêu sẽ là tương lai của nông nghiệp.